کتاب های نفیس، چه کتاب های هستند؟

کتاب ازجمله آثاربه یادماندنی وماندگار وتاثیرگذار درزندگی هرفرد است. افکار وذهنیت افراد باتوجه به کتاب هایی که میخوانند تغییرکرده وبزرگ میشود. دربین همه کتاب هایی که هرفرد میخواندباید سهمی برای کتاب نفیس چاپ شده درکشور خود نیزدرنظر بگیرد. تابا فرهنگ وپیشینه خودآشنا شود.

درهمه فرهنگ هاکتاب وسیله ای برای کسب دانش وآگاهی است. کتاب باانتقال افکار ودیدگاه های مختلف وایجادتجربه های ناب برای خواننده باعث روشن بینی وبزرگ شدن فکرافراد میشود. این روزهااما متاسفانه باظهور انواع رسانه های دیگرکه با رنگ وصدا توجه بیشتری رانسبت به کتاب هاکه ازاول تاریخ تاامروز رفتارنجیبانه ای داشته اند، جلب میکنند وجای خالی کتابخوانی دررفتار وذهن و افکار واخلاق مردمان امروزی به وضوح دیده میشود. باتوجه به سرانه پایین وتاسف انگیزه کتابخوانی درکشور ما، یکی ازارزشمندترین وبهترین هدیه ها و کادو هایی که میتوانیم برای عزیزانمان درنظربگیریم کتاب است. بصورت کلی میتوانیم کتاب رابه دودسته تقسیم کنیم. کتاب های نفیس و کتاب های غیرنفیس. درادامه به تعریف وبیان کتاب نفیس خواهیم پرداخت وپس ازشناخت کتاب نفیس، فرق بین این دو دسته رامتوجه خواهیم شد.

تاچند سال پیش تعریف درست وجامع ای برای کتاب های نفیس ارائه نشده تابتوان باتوجه به این تعریف کتاب های نفیس را ازغیر نفیس تشخیص داد. برای شناخت کتاب نفیس معمولابایدبه حرف ناشر ویا فروشنده کتاب وقضاوت شخصی اعتماد میکردیم.

کتاب نفیس، کتابی است که ازنظر محتوا دارای محتواارزشمند ومعنوی باشد وازطرفی ازظاهری زیبا وکیفیت بالای چاپ برخوردارباشد. بایدبه این نکته توجه کردکه بیشترکتاب های نفیس نویسنده محور نیستند. زیرامحتوای بسیاری ازکتاب های نفیس راآثار ماندگار وکهن ادبیات ایران وآثارارزشمند دینی تشکیل میدهند. بطورکلی کتاب های نفیس رابه چهار دسته کلی تقسیم میکنند. دسته اول کتاب ها وآثار دینی مانند: قرآن ونهج البلاغه، دسته دوم آثارکهن ادبیات ایران مانند: شاهنامه ودیوان حافظ آثارسایر بزرگان ونویسندگان ایرانی، دسته سوم آثارنگارگری، خوشنویسی وعکاسی، ودسته آخرآثار مربوط به ایران شناسی ومعرفی طبیعت ایران ومردم شناسی است.

امروزه به گفته اکثرکارشناسان ومتخصصان این حوزه، آثارچاپ شده درقالب کتاب نفیس ازکیفیت قابل قبولی برخوردارنیست وعلت اصلی آن عدم توجه وآموزش درست متولیان این امراست. ازآنجاییکه کتاب های نفیس سفیران فرهنگ وهنرایران به سراسرنقاط جهان محسوب میشوند وباتوجه به پیشینه غنی فرهنگ ایرانی که علاقمندان زیادی درهمه جای دنیادارد، جادارد تاتوجه بیشتری به مقوله چاپ وتهیه کتب نفیس ایرانی شود.

هم چنین درداخل کشور بااشاعه فرهنگ کتابخوانی وآموزش درست دررابطه باارزش واقعی این آثارتوجه نوجوانان وجوانان رابه محتوای این کتاب هابابرگزاری انواع مراسمات وجشنواره ها، جلب نمودتا فرهنگ وهنر ایرانی هرچه بیشتر جای خودرا درمیان افرادجامعه بازکنند.

 

انواع مختلف کتاب های نفیس را بدانیم؟

یافتن کادوی مناسب برای روزپدر کاری بسیاردشوار است. چیست که بتواندلایق فداکاری های پدرایرانی باشد؟! باتوجه به فرهنگ غنی ایرانی واسلامی کشورما، شاعران ونویسندگان بسیاری ازپدر شعرفارسی رودکی گرفته، تاپدر شعر نوفارسی نیما یوشیج، درسراسر تاریخ، کتاب بصورت نظم ونثر پدیدآورده‌اند.

امانه همه این هابا اقبال عمومی مواجه شده‌اند. ازقرآن کریم، دیوان حافظ، شاهنامه فردوسی، رباعیات خیام ومثنوی معنوی، پنج کتاب نفیسی هستندکه درقلب ایرانی ها جای گرفته‌اند ودرادبیات و فرهنگ روزمره مانقش غیرقابل انکاری دارند وبه عنوان هدیه روز پدر پیشنهادمیشود.

هرسال که نزدیک ۱۳رجب زادروز ولادت امام علی علیه السلام وروز پدر میشویم، به شخصه تنهاچیزی که ذهنم رادرگیر میکند این است که چه چیزی بخرم که هم لایق پدرعزیزم باشد وهم سال های قبل به او هدیه وکادو داده نشده باشد. تقریباازیک هفته قبل شروع به گشت وگذار دراینترنت ودیدن مغازه های مختلف درسطح شهر میکنم؛ بطوری که تقریباتمام کارهای دیگری که بایدانجام دهم بااخلال مواجه میشود.

گوشی موبایل، عطر وادکلن، کیف وکفش، لوازم جانبی موبایل وساعت ازجمله آیتم هایی هستندکه درسال های قبل هدیه  و کادو داده‌ام وبه نوعی تکراری محسوب میشوند. بنابراین دراین مقاله تصمیم گرفتم ۵ کتاب ارزشمندی که درمذهب وادبیات ماجایگاه ویژه ای دارند ومیتوان به عنوان هدیه کتاب نفیس برای پدر خرید، باشما به اشتراک بگذارم، بلکه بتواندحداقل مشکل امسال شمادرخرید هدیه روز پدر راحل نماید.

 

کتاب دیوان حافظ نفیس

حافظ شیرازی ازجمله شاعرانی است که ردپای اشعار اورا درجای جای زندگی ماایرانیان میتوان یافت. بسیاری ازاشعار حافظ بصورت ترانه وآهنگ توسط خوانندگان درتلویزیون ویا بصورت سی دی و دی وی دی منتشرمیشود. ازجشن های باستانی ما ازعید نوروز به عنوان مهمترین آن ها که بگذریم، شب یلدااست. فال دیوان حافظ جزئی جدایی ناپذیر درسفره شب یلداست.

جمع‌های دوستانه‌ای که خانواده واقوام دور هم جمع میشوند. ابیاتی ازغزلیات حافظ خوانده میشود وهرکسی تفسیری ازشعر خوانده شده به جدیا طنزارائه میکند. وبه این ترتیب شبی ماندگاردر جمعی صمیمی رقم زده میشود. بطورکلی، اشعارعارفانه وپندآمیز حافظ میتواند به عنوان راهنمایی کاربردی درزندگی استفاده شود وباعث غنای فرهنگی شخص وجامعه شود.

 

کتاب قرآن نفیس

تلاوت قرآن کریم فوایدبسیاری داردکه شاید ذکرکردن تمام آنها خوددر یک کتاب قطور نیزنگنجد. قرآن کلام خداست وخواندن آن فضیلت وثواب دارد. جدا ازاین، حسی که ازخواندن وارتباط باقرآن به انسان دست می دهدوصف ناشدنی است. حسی عارفانه وخدایی که شاید دراثنای حیات مادی این روزهای بشرحکم کیمیا راداشته باشد.

چه چیزی والاتر ازگفتگو باخداوند است که چنانچه خوداوفرموده: الابذکر الله تطمئن القلوب. امااین خواندن، مقدمه اجرای این دستورات الهی درزندگی فردی واجتماعی است. عمل کردن به قرآن است که باعث پیشرفت وسعادت فرد واجتماع میشود. پس همه ماوظیفه داریم که درترویج قرآن واخلاق قرآنی درجامعه کوشش کنیم.

 

کتاب شاهنامه فردوسی نفیس

شاعران بسیاری قبل وبعد ازفردوسی شعرسروده‌اند ولی هیچ یک درجایگاه فردوسی قرارنگرفته‌اند. درروزگاری که سیطره زبان وادبیات عربی می‌رفت تازبان فارسی رابه فراموشی بسپارد، حکیم ابوالقاسم فردوسی بااثر جاودانه‌اش شاهنامه به مقابله بازوال زبان وادبیات فارسی برخواست.

درتمام حدوداپنجاه هزاربیت اشعار فردوسی، تنها ۸۶۵ واژه عربی میتوان یافت. شاهنامه یادآورپهلوانان وبزرگان ملی ایران است که اندک اندک ازخاطره‌ها درحال محوشدن هستند.

شایداگر کتاب بی‌نظیر فردوسی وجودنداشت، اکنون نام ونشانی ازبسیاری ازعناصر وشخصیت‌های فرهنگی ماوجود نداشت. شاهنامه‌خوانی که زمانی درمجالس خوانین واشراف ویا درقهوه‌خانه‌ها اجرا میشد، بازتاب‌های شکوه‌مندی درادبیات جهان داشته‌ است وشاعران بزرگی مانندگوته و ویکتور هوگو ازآن به نیکی یادکرده‌اند.

 

کتاب رباعیات خیام نفیس

خیام راهمه با رباعیاتش می‌شناسند هرچندکه ازنظر علمی جایگاه والاتری دارد. اودراشعارش به موقتی بودن این دنیای فانی اشاره میکند وبازبانی تند، تازیانه‌ای برزاهدان دروغین وریاکار میزند. خیام با مهارتی مثال زدنی ازکلمات برای منتقل کردن منظورش استفاده میکند.

تسلط کامل او بررباعی ومعنا ومفهومی که دراشعارش منتقل میکند، سبب شده است که بسیاری ازچهره‌های برجسته جهان اشعاراو رابه فارسی وبه زبان محلی خودبخوانند. عملی که شایدآنچنان که شایسته است درکشور ماانجام نمیشود.

 

کتاب مثنوی معنوی نفیس

مولانا دراین اثر جاودان باجهان‌بینی عرفانی که خاص اوست، درتعلیم راه‌های رسیدن به خدا وشناخت خودمیکوشد. وجه تمایز مثنوی معنوی باسایر مثنوی‌ها، شیوه بیان سلیس وروان آن است. مولانا بااستفاده ازتمثیل داستانهایی از پیامبران، پادشاهان، چوپانان وحتی حیوانات حکایت میکند.

هریک ازاین حکایت ها داستانی آموزنده است که انسان میتواند ازآن درجهت تعالی خود وجامعه بهره ببرد. درعین حال ادبیات غنی موجود درمثنوی میتواند کمک شایانی به غنای ادبی فردکند.

بایدتوجه داشت که وقتی ماقصد تهیه این کتابهای نفیس رابه عنوان هدیه داریم، بایدحدالامکان کتابی خریداری کنیم که شکل وشمایل زیبایی داشته وازکیفیت بالایی برخوردارباشد تا درشأن ومرتبه پدر به عنوان هدیه روز پدر و برای هر عزیز دیگری که قرار هدیه بخریم باشد.